Birincisi teşhis amaçlıdır; Kalın bağırsakta tümöral bir kitleden şüphelenildiğinde veya rektumdan kanamanın basit bir lezyon mu yoksa kanser oluşumu mu olduğu konusunda tanıda yardımcı olur. Kalın bağırsak kanserleri büyük ölçüde polip adı verilen küçük ve iyi huylu çömleklerden kaynaklanır. Bununla birlikte, bu ürünler zamanla kötü özellikler kazanabilir, yani kanserli hale gelebilirler. Kolonoskopi yardımı ile bunları çıkarmak ve hastayı takip etmek mümkündür.

Kolonoskopi, kalın bağırsağın kolonoskop isimli tüple görüntülenmesidir. Bu sayede kalın bağırsaktaki polipler, kanserli hücreler ve anormal yapılar teşhis edilebilir. Kolonoskopi ile amaç, kişide kolon kanseri, ülseratif kolit vb. herhangi bir kalın bağırsak hastalığının bulunup bulunmadığını tespit etmektir. İşlem, genellikle 30 dakika sürer ve hastada herhangi şiddetli bir ağrı ya da krampa yol açmaz. Ertesi gün hasta, normal yaşantısına devam edebilir. Kolonoskopi, kolon kanserinin erken teşhisine olanak tanır. 50 yaş üstündeki herkes, kolonoskopi yaptırarak kolon kanseri ile karşılaşma riskini en az %30 oranında düşürebilir. 10 yılda bir kolonoskopinin tekrarlanması ise erken teşhis oranını %80’e kadar arttırmaktadır.

Kolonoskopi diyeti bağırsak kanseri tanısı ile doktora başvuran hastalara uygulanan bir diyet programıdır.

Bağırsak kanseri erkeklerde üçüncü, kadınlarda ikinci en sık tanı koyulan kanser türüdür. Sıklığı ve bu kansere bağlı ölüm oranı yavaş ama stabil bir düşüş göstermektedir. Bu düşüşün sağlanmasında en önemli etkenin kolonoskopi taramaları olduğu kabul edilmektedir. Önünde ışık kaynağı ve kamera olan ince ve uzun bir hortumla (kolonoskopla) video görüntüsü alınarak yapılan bu işlem sırasında bağırsağın temiz olması gereklidir.